50 zł Stanisław Leszczyński SSA 2023

50 zł Stanisław Leszczyński Skarby Stanisława Augusta rok emisji 2023. 

Emisja 26.01.2023 rok.

Dwudziesta druga moneta serii przedstawia Stanisława I Leszczyńskiego (1677–1766), który dwukrotnie obejmował tron polski, a ostatnie 30 lat długiego życia spędził jako książę Lotaryngii i Baru. Po wybuchu wojny północnej, gdy August II zrzekł się korony polskiej, z woli szlachty polskiej i króla szwedzkiego 12 lipca 1704 r. Stanisław został obrany na króla i koronowany 4 października 1705 r. Po klęsce Szwedów pod Połtawą w 1709 r. został zmuszony do emigracji, a na tron polski powrócił August II. Po jego śmierci, w 1733 r. odbyła się w Warszawie podwójna elekcja; 12 września, podczas pierwszej z nich, na króla został obrany Stanisław z poparciem Francji, a 5 października August III Sas z poparciem Rosji. Wybuchła wojna sukcesyjna o tron polski, w którą były zaangażowane obce mocarstwa (co dosadnie ilustruje powiedzenie „Jedni do Sasa, drudzy do Lasa”). W jej wyniku w styczniu 1736 r. Stanisław złożył koronę i z łaski króla francuskiego Ludwika XV osiadł w Lotaryngii.

Na rewersie monety widnieje przeniesione z medalu popiersie króla (zapewne według obrazu Jana Bogumiła Plerscha) w lewym profilu, z krótkimi włosami zaczesanymi do tyłu, z wąsami, w kirysie i w płaszczu z futrzanym kołnierzem spiętym zaponą.

Na awersie monety czytamy tekst z rewersu medalu (w tłumaczeniu): Król, wyniesiony na tron podczas szwedzkich zamieszek w Roku Pańskim 1705, ustąpił sile powracającego Augusta II. Po śmierci tegoż jednogłośnie wybrany Roku Pańskiego 1733. Ustępując przed przemocą, na podstawie traktatu wiedeńskiego Roku Pańskiego 1736 objął we władanie Lotaryngię. Filozof, dobroczyńca, pomny zawsze na ojczyznę, przypadkowymi płomieniami poparzony, umarł w Lunéville Roku Pańskiego 1766, w dniu 23 lutego, mając lat 89.

Awers: w otoku, od lewej strony do prawej, napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA i po oddzielającej perełce napis: 50 ZŁ; u dołu wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej; po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-23. Centralnie, na wyodrębnionej płaszczyźnie, napis: REX A.D. 1705. / SVETICO TUMULTU / DATUS, FORT: RED: / AUG: II. CESSIT. HOC SUB= / LATO, UNA VOCE A.D. 1733. / ELECTUS. VI CEDENS, EX / VINDOB: FOED: A.D. 1736. / LOTHARINGIA POTITUS. / PHILOSOPHUS, EVERGETES / PATRIÆ SEMPER MEMOR / FORTUITIS FLAMMIS / AMBUSTUS. / OB: LUNEVIL. A.D. 1766, zakończony kropką. Pod orłem, po prawej stronie, znak mennicy: m / w

Rewers: centralnie stylizowany wizerunek popiersia Stanisława Leszczyńskiego z profilu, w kirysie i płaszczu z futrzanym kołnierzem spiętym zaponą. U góry półkolem napis: STANISLAUS I. LESZCZYNIUS, zakończony kropką. U dołu sygnatura: I.I.REICHEL.F, zakończona kropką